Vitamin D va testosteron: Quyosh nuri erkak gormonlariga qanday ta’sir qiladi?
- 667
Ko‘pchilik Vitamin D ni faqat suyaklar sog‘lig‘i bilan bog‘laydi. Ammo ilmiy izlanishlar shuni ko‘rsatmoqdaki, bu vitamin erkaklar uchun testosteron darajasini boshqarishda ham muhim o‘rin tutadi. Ayniqsa, quyosh yetishmaydigan davr yoki muhitda yashovchi erkaklar bunga alohida e’tibor berishi kerak.
Vitamin D va testosteron: qanday bog‘liqlik bor?
Testosteron — erkak jinsiy gormoni bo‘lib, jinsiy istak, kuch-quvvat, mushak massasi, sperma sifati va umumiy hayotiy energiyani belgilaydi. Tadqiqotlar Vitamin D darajasi past bo‘lgan erkaklarda testosteron darajasi ham past bo‘lishini ko‘rsatgan.
🔬 Tadqiqot natijasi: Avstriyada olib borilgan bir ilmiy tadqiqotda Vitamin D darajasi yetarli bo‘lmagan erkaklarda testosteron miqdori o‘rtacha 15–20% past ekani aniqlangan.
Vitamin D qanday ishlaydi?
Vitamin D organizmga quyosh nuri orqali ishlab chiqariladi. Teri quyosh nurlarining ultrabinafsha (UVB) spektriga ta’sirlanganda, Vitamin D sintezlanadi. Bu modda gormon sifatida harakat qiladi va to‘g‘ridan-to‘g‘ri testosteron ishlab chiqarilishini rag‘batlantiruvchi reseptorlarga ta’sir qiladi.
Vitamin D yetishmovchiligi belgilari:
Tez charchash, energiya yetishmasligi
Libidon pasayishi (jinsiy istak susayishi)
Mushaklar zaifligi
Kayfiyatning tez o‘zgarishi, depressiv holat
Suyak og‘riqlari va tez-tez shamollash
Qanday qilib organizmda Vitamin D darajasini oshirish mumkin?
☀️ 1. Quyoshga chiqish
Har kuni ertalabki 20–30 daqiqalik quyosh nuri (11:00 gacha) Vitamin D ni tabiiy yo‘l bilan olishga yordam beradi.
🍳 2. Ovqatlar orqali
Vitamin D ga boy mahsulotlar:
- Baliq (losos, sardina, orkinos)
- Tuxum sarig‘i
- Qo‘ziqorin
- Yog‘li sut va sariyog‘
💊 3. Qo‘shimchalar
Ayrim hollarda shifokor tavsiyasi bilan maxsus Vitamin D3 preparatlari tavsiya etiladi. Dozasi faqat tahlil asosida belgilanadi.
Androlog tavsiyasi:
Erkaklar yiliga kamida bir marta Vitamin D va testosteron darajasini qon orqali tekshirtirishlari kerak. Ayniqsa, doimiy charchoq, jinsiy zaiflik yoki ruhiy tushkunlik sezilsa — bu holatni e’tiborsiz qoldirmaslik lozim.
Xulosa:
Quyosh faqat issiqlik emas, erkaklik gormoni manbai hamdir. Vitamin D yetishmovchiligi befarqlik, quvvatning yo‘qolishi va jinsiy salomatlik muammolariga olib keladi. Shuning uchun sog‘lom ovqatlanish, quyoshdan bahramand bo‘lish va muntazam tekshiruvlar orqali bu muhim gormonlar muvozanatini saqlab qolish mumkin.